راهبرد مقاومت عامل عقب‌نشینی آمریکا در برابر ایران

 

آمریکا در چند هفته گذشته با سروصدای زیاد، خبر از اعزام ناو‌ها و جنگنده‌های خود به خلیج‌فارس برای جنگ با ایران داد. در این میان رسانه‌های حامی طیف جنگ‌طلب در آمریکا نیز به کمک ترامپ آمده و هرلحظه خبر از شروع جنگ علیه ایران را می‌دادند. ارتجاع عرب نیز با تحریک ترامپ سعی کردند رئیس‌جمهور آمریکا را وادار به این حمله کرده و حتی امتیاز‌های زیادی نیز به وی واگذار کنند. درواقع، فضای رسانه‌ای چند هفته گذشته به‌گونه‌ای طراحی‌شده بود که خطر جنگ را بسیار قریب‌الوقوع معرفی می‌کردند؛ اما به ناگاه ترامپ از اظهارات خود عقب‌نشینی کرد و به‌صراحت اعلام کرد که خواستار جنگ با ایران نیست و از مذاکره حمایت می‌کند. چه چیزی باعث این عقب‌نشینی شد؟

راهبرد مقاومت یا راهبرد مذاکره
جمهوری اسلامی ایران در چهار دهه‌ای که از عمر آن می‌گذرد هموار اصل اساسی در سیاست خارجی خود را پیروی از راهبرد مقاومت عنوان کرده است. درواقع ایران با درک شرایط بین‌الملل و ماهیت نظام‌های حاکم در این عرصه به‌خوبی دریافته است که برای حفظ استقلال کشور و فعالیت مستقلانِ در عرصه بین‌الملل تنها راه موجود اتخاذ راهبرد مقاومت است. چراکه که سرنوشت کشور‌هایی که مذاکره را به‌عنوان ابزار سیاست خارجی خود انتخاب کرده‌اند به‌خوبی مؤید این امر است. زمانی معمر قذافی دیکتاتور معدوم لیبی به آمریکایی‌ها اعتماد کرد و تأسیسات هسته‌ای لیبی را برچید؛ اما در ادامه، قذافی توسط آمریکا کشته شد. دراین‌ارتباط پایگاه امریکن کانسروتیو (American Conservative) در گزارشی اعلام کرد، ماجرای لیبی و پیمان‌شکنی آمریکا در خصوص توافق خود با معمر قذافی رئیس‌جمهور لیبی که زمانی جزو خشن‌ترین حاکمان ضد غربی محسوب می‌شد، مایه شرمساری آمریکا شد. آمریکا نشان داده است که برای تحقق اهداف خود حدومرز خاصی قائل نیست و حتی حاضر به نادیده گرفتن مذاکرات و توافقات با کشور‌های دیگر است. این مسئله منجر به این امر شده است تا به‌تدریج کشور‌های بیشتری نسبت به مذاکره با آمریکا حول مسائل اختلافی بی‌اعتماد شوند چراکه واشنگتن به‌راحتی با نادیده گرفتن مذاکرات و توافقات نشان داده است که توافقات دو و چندجانبه تاریخ‌مصرف مشخص و کوتاهی دارند. شاید بتوان پرونده فلسطین را به‌عنوان سند زنده بدعهدی‌های آمریکا در دهه‌های اخیر بررسی کرد چراکه آمریکا با وعده‌های بسیار باهدف حل پرونده فلسطین مذاکرات زیادی را برگزار کرده است، اما به هیچ‌کدام پایبند نبوده است. توافق برجام نیز یکی از مهم‌ترین نشانه‌های بدعهدی آمریکا است. هرچند انتقادات زیادی نسبت به مذاکره با آمریکا وجود داشت و رهبر معظم انقلاب اسلامی بار‌ها از عدم اعتماد به آمریکا سخن گفته بودند، اما درنهایت، ایران برای نشان دادن حسن نیت خود وارد مذاکراتی شد که آمریکا مهم‌ترین طرف مقابل آن بود؛ اما نتیجه این کار بازهم کارشکنی و بدعهدی آمریکا بود و دونالد ترامپ خروج آمریکا از برجام را اعلام کرد. با بررسی تنها چند نمونه از مذاکراتی که با آمریکا صورت گرفته است می‌توان فهمید که توافق و اعتماد برای آمریکا محلی از اعراب ندارد و این کشور اکنون به‌عنوان یک بازیگر غیرقابل‌اعتماد شناخته می‌شود. درواقع این مسائل نشان‌دهنده این است که آمریکا کشوری است که بدعهدی را جزئی اساسی از اصول سیاست خارجی خود قرار داده است؛ بنابراین هرگونه مذاکره با آمریکا نتیجه‌ای در بر نخواهد داشت. به همین دلیل ایران راهبرد مقاومت را برگزیده است.

دلایل عقب‌نشینی آمریکا
هم‌زمان با جاروجنجال رسانه‌ای طیف جنگ‌طلب در آمریکا مبنی بر حمله به ایران، مقامات جمهوری اسلامی ایران در تمامی سطوح به‌صورت گسترده واکنش نشان داده و اعلام کردند که آمریکا در صورت شروع جنگ، پایان دهنده آن نخواهد بود. علاوه بر این، حملات پهپادی انصارالله یمن به تأسیسات نفتی عربستان این پیام را به آمریکا داد که مقاومت گزینه‌های راهبردی زیادی در اختیار دارد که استفاده از آن‌ها می‌تواند غافلگیری‌های بزرگی برای آمریکا به همراه داشته باشد؛ لذا ایران در برابر تهدید‌های آمریکا نه‌تن‌ها مذاکره را انتخاب نکرد، بلکه با قاطعیت با اتخاذ راهبرد مقاومت در برابر تهدید‌های آمریکا ایستادگی کرد و درنهایت نیز آمریکا را وادار به عقب‌نشینی کرد؛ بنابراین این میز مقاومت بود که آمریکا را از هرگونه اندیشیدن در موردحمله به ایران بازداشت و نه میز مذاکره.

از همین رو دیدیم که مقامات و رسانه‌های آمریکایی که پیش‌ازاین، درباره حمله به ایران لاف‌زنی می‌کردند، در یک عقب‌نشینی آشکار صراحتاً اعلام کردند که جنگ با ایران برای آمریکا ویرانگر است. رسانه‌های آمریکایی در گزارش‌هایی جداگانه بر تلاش «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا برای دوری گزینی از درگیری نظامی با ایران تأکید کرده و نوشتند؛ ترامپ از تلاش‌های خودسرانه برخی از مشاورانش برای کشاندن او به جنگ با ایران، ناخرسند است. واشنگتن‌پست به نقل از چندین مقام آمریکایی نوشتند؛ ترامپ رویکرد دیپلماتیک برای حل‌وفصل تنش‌ها را ترجیح می‌دهد و خواستار گفت‌وگوی مستقیم با سران ایران است. روزنامه «نیویورک‌تایمز» نیز به نقل از منابع آگاه گزارش داد که «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا به «پاتریک شاناهان» وزیر دفاع موقت این کشور گفته است که نمی‌خواهد با ایران وارد جنگ شود. در آخرین موضع‌گیری نیز ترامپ در مصاحبه با فاکس‌نیوز اعلام کرد که من کسی نیستم که وارد جنگ شوم، اگر بخواهم به ایران حمله کنم آن جنگ اقتصادی خواهد بود.

بنابراین، اتخاذ راهبرد مقاومت از سوی ایران باعث شد تا طیف جنگ‌طلب در کاخ سفید به حاشیه رفته و سیاستمدارانی در متن سیاست‌های آمریکا قرار بگیرند که نگاه واقعی‌تری از تبعات هرگونه درگیری نظامی آمریکا با ایران دارند. در این راستا حتی نشریه «نشنال اینترست» با اشاره به اختلافات میان ترامپ و بولتون گزارش داد که رئیس‌جمهور آمریکا به فکر کنار گذاشتن مشاور امنیت ملی خود است.
جنگ، مذاکره، مقاومت؛ سه سناریوی مطرح در تقابل جمهوری اسلامی ایران و آمریکا است که در روز‌های اخیر کارشناسان ایرانی و آمریکایی و برخی از رسانه‌های بین‌المللی ابعاد این سناریو‌ها را تشریح کرده‌اند؛ اما رهبر معظم انقلاب تأکید کرده‌اند جنگ نخواهد شد، مذاکره سم مضاعف است و هزینه مقاومت از تسلیم شدن کمتر است. پیام این راهبرد آن است که جمهوری اسلامی ایران راه مقاومت را برگزیده است.